Ağaçların Sosyal Ağı: Wood Wide Web

Ağaçların Sosyal Ağı: Wood Wide Web

Ormanların harikalar diyarını anımsatan güzelliği aynı zamanda binlerce romana da konu olmuş gizemler barındırır.

Peki heybetli ağaçların dallarının birbirini kucakladığı ormanların gizemi nedir?

Ormanları keşfetmeye başladığımızda onların birbirilerinden bağımsız olduğunu görürüz. Biribirileri ile bazen dalları kesişse de onların iki farklı ağaç olduğunu anlamakta güçlük çekmeyiz. Lakin yer altında durum bundan çok daha farklıdır. Ağaç köklerinin dünyasında her ağaç bir bütünün farklı birer parçasıdır. Ağaçlar da birer canlıdır ve onlar birbirileri iletişim kurar, birbirilerini besler, iyilik yapar ve yeri geldiğinde ağaçlar kendine rakip olan bir başka ağaç ile savaşır. Ağaçlar bu iletişim, besin ve savaş zincirini mantarlar yoluyla yapar. Mantarlar ağaçların verdiği görevi yerine getirirken karşılığında da şeker alırlar. Basit görünse de aslında göründüğünden çok daha karmaşık bir sistemden söz ediyoruz. Bu karmaşık sistem nasıl oluyor da böyle görevlerin yerine getiriyor?

Ağaç ve bitki dünyasının toplumsal ağ haritaları oluşturuldu

Yapılan araştırmalar neticesinde her ormanın ya da ağaç topluluğunun yeraltına bir mantar ağı oluşturduğu keşfedildi. Ağaçların oluşturdukları bu ağ internetin kapılarını aralayan World Wide Web'e benzetilerek 'wood wide web' denildi. Yani bu mantar ağı ağaç iletişimini sağlayan ormanların sosyal ağları.

Keşfedilne bu ağların bölgesel mi yoksa dünyayı saran bir durumda mı olduğunu incelemek isteyen bilim insanları İsviçre ve Amerika'da bulunan araştırmacıların ortak çalışmasıyla 70 'den fazla ülkede bulunan yaklaşık 1 milyon orman inceleme altına aldı. 1 milyon ormanın incelenmesi sonucunda ortaya çıkan sonuç mikorizal mantar ağı olarak adlandırılan bu ağın genişliğini gözler önüne serdi. Araştırma sonucunda oluşturulan haritaya göre mantar ağlarının sıcak ve soğuk bölgelere göre farklılık gösterdiği tespit edildi.

Peki yeraltının internet ağı nasıl işliyor? Ağaçlar birbirleriyle nasıl iletişim kuruyor?

Ağaçlar oluşturdukları mantar ağlarına bağlanıyor, ardından yapmak istediği hareketi gerçekleştiriyor. Bir başka ağaç ile iletişim kurmak ya da besin paylaşma için ağaçların aynı mantar ağına bağlı olması gerekiyor. Yeraltında oluşan bu ağaçların internet aı vasıtasıyla ağaçlar birbiri ile farklı durumları paylaşabiliyor.

Bir ağaç topluluğu ya da ormanda tüm ağaçlar bu sosyal ağa bağlanıyor. Her toplumsal oluşumda olduğu gibi ağaçlar arasında da yaşa dayalı bir hiyerarşi mevcut. Faat bu hiyerarşi içinde yukarıda olanlara daha fazla görev düşerken altta olanların görevi daha sınırlı oluyor. Ağa bağlı olan yaşlı ağaçlar genç ağaçlarla besin paylaşımı yaparak onların hayatta kalmalarını sağlamak için gerekli çabayı gösteriyor. Böylece orman ya da topluluk sayıca çok olduğu için daha uzun ömürlü oluyor. Her yeni fidan mantar ağının da genişlemesini sağlıyor. Ölmüş ya da ölmek üzere olan ağaçlar ise kendilerini topluluklarına feda ederek hem kaynakları kullanmıyor hem de kendi bünyelerinde barındırdıkları besinlerin diğer ağaçlara mantarlar yoluyla aktarılmasını sağlıyor.

Ağaçların da deep web yani karanlık sosyal ağları var

Ağaçların sosyal ağı sadece kendilerine özgü de değil. Ağaçlar mantar ağı iletişim kanallarını diğer bitkilerle de paylaşıyor. Bitkiler saldırıya uğradıklarında bu sosyal ağ içerisinde bir kimyasal göndererek diğer bitkilere uyarıda bulunuyor.

Bununla birlikte nasıl internet aleminde deep web adında bir karanlık yön varsa ağaçların internet ağında da aynı karanlık yön bulunuyor. Bazı ağaçlar topluluk bilincinde değillerse diğer ağaçlara savaş açıyor, onlara zehirli kimyasallar göndererek siber saldırı düzenliyor hatta onların besinlerini çalabiliyor. Genelde bazı orkide türlerinde görülen bu sızma girişimi diğer bitkilerde de görülebiliryor. Orkideler bu mantar ağıza sızarak ağaçların besinlerini çalıyor. Kara ceviz gibi bazı ağaçlar ise kendi ağları içinde bulunmasını istemedikleri ağaçlara kimyasal zehirler göndererek onları yok etmeye çalışıyor.